Η νευροεπιστήμη μελετάει τον βουδισμό από τα τέλη του 1980, τότε που ο Δαλάι Λάμα μαζί με μια ομάδα νευροεπιστημόνων ίδρυσαν το Ινστιτούτο για τον Νου και τη Ζωή (Mind and Life Institute).
Τα συμπεράσματα που βγήκαν από τις πρώτες κιόλας μελέτες επιβεβαίωσαν μια βασική αρχή του βουδισμού που λέει ότι αν εξασκήσεις τον νου σου μπορείς να αλλάξεις τον εγκέφαλό σου. Καθώς η νευροεπιστήμη μελετάει τον νου, εξετάζει και αυτούς που εξασκούνται για πολλά χρόνια σ’ αυτό το θέμα, τους βουδιστές μοναχούς.
Ο Βούδας δίδαξε ότι δεν υπάρχει ένας σταθερός εαυτός (anatta). Η πεποίθηση ότι υπάρχει ένα σταθερό εγώ στη ζωή μας είναι μια ψευδαίσθηση. Ο Evan Thompson από το Πανεπιστήμιο British Columbia, επισημαίνει ότι ο εγκέφαλος και το σώμα βρίσκονται συνεχώς σε κίνηση. Δεν υπάρχει τίποτα που να αντιστοιχεί σε μια αίσθηση ενός σταθερού εαυτού.
Έχει ενδιαφέρον να βλέπουμε παλιά βίντεο από τον εαυτό μας ή να διαβάζουμε πράγματα που είχαμε γράψει πριν από χρόνια. Τα ενδιαφέροντά μας, οι αντιλήψεις μας, οι πεποιθήσεις μας, οι προσκολλήσεις μας, οι σχέσεις μας και πολλά άλλα, έχουν αλλάξει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Η λέξη “ανάττα”, που σημαίνει στον βουδισμό “μη-εγώ”, δηλώνει ακριβώς ότι δεν υπάρχει ένα σταθερό εγώ. Ο ψυχολόγος και συγγραφέας Dr. Rick Hanson λέει: “Δεν υπάρχει σταθερός εαυτός και άρα δεν πρέπει να παίρνουμε τα πράγματα προσωπικά”. Αυτό σημαίνει ότι οι σκέψεις μας είναι απλώς σκέψεις και δεν μας προσδιορίζουν. Τα εξωτερικά γεγονότα είναι απλώς γεγονότα και δεν συμβαίνουν σε εμάς προσωπικά. Ή, όπως έχει πει η ψυχολόγος Tara Brach PhD: “Οι σκέψεις μας είναι αληθινές, αλλά δεν λένε την αλήθεια”.
Είναι πραγματικά μεγάλη απελευθέρωση το να μην ταυτιζόμαστε με τις σκέψεις ή με ένα πακέτο σκέψεων που μας προσδιορίζουν. Έτσι είναι πιο εύκολο να εξελίσσεται κανείς και να αλλάζει. Στο επίπεδο του εγκεφάλου, ο εγκέφαλος αλλάζει πιο εύκολα αφού διακατέχεται από την ιδιότητα της πλαστικότητας. Είναι και πιο εύκολο να αλλάξει κανείς τις συνήθειες του νου και του σώματος, αφού δεν είναι κολλημένος σε αυτοπεριοριστικές πεποιθήσεις που να συνδέονται με έναν σταθερό εαυτό.
