Ο ινδουισμός είναι μια από τις αρχαιότερες οργανωμένες θρησκείες – οι γραφές της εμφανίζονται περίπου το 1400 π.Χ. Σαν θρησκεία είναι εξαιρετικά περίπλοκη γιατί έχει εκατομμύρια θεϊκές μορφές. Οι πεποιθήσεις των ινδουιστών ποικίλουν και υπάρχουν πολλές εραίσεις. Αν και είναι η τρίτη μεγαλύτερη θρησκεία στον κόσμο ο ινδουισμός συναντάται κυρίως στην ινδία και το Νεπάλ.
Τα βασικά κείμενα του ινδουισμού είναι οι Βέδες, που είναι οι πιο σημαντικές και ακολουθούν οι Ουπανισάδες, η Μαχαμπχαράτα και η Ραμαϊάνα. Αυτά τα κείμενα αποτελούνται από ύμνους, ξόρκια, φιλοσοφίες, τελετουργίες, στίχους και ιστορίες που θεμελιώνουν τις ινδουιστικές πεποιθήσεις. Άλλα κείμενα που χρησιμοποιούνται στον ινδουισμό είναι η Μπραχμάνα, οι σούτρες και οι αρανιάκες.
Αν και ο ινδουισμός συχνά θεωρείται πολυθεϊστικός μιας και αναγνωρίζει πάνω από 300 εκατομμύρια θεούς, αναγνωρίζει έναν ύψιστο θεό τον Μπράχμα. Ο Μπράχμα είναι ένα όν που κατοικεί σε κάθε κομμάτι της πραγματικότητας και της ύπαρξης σε όλο το σύμπαν. Ο θεός αυτός είναι απρόσωπος και δεν είναι δυνατόν να τον γνωρίσουμε. Συχνά θεωρείται πως αποτελείται από τρις μορφές – Μπράχμα ο δημιουργός, Βισνού ο συντηρητής και Σίβα ο καταστροφέας. Κάθε ένα από αυτά τα «πρόσωπα» έχει πολλές μεταμορφώσεις. Η γενίκευση της ινδουιστικής θεολογίας είναι δύσκολη γιατί υπάρχουν πολλές διαφορετικές σχολές οι οποίες μοιράζονται αντιλήψεις από άλλα θεολογικά συστήματα. Ο ινδουισμός μπορεί να είναι:
1. Μονιστικός – υπάρχει μόνο ένα πράγμα, σχολή της Σανκάρα
2. Πανθεϊστικός – υπάρχει μόνο ένα θεϊκό πράγμα για’ αυτό ο Θεός είναι ταυτόσημος με τον κόσμο, βραχμανισμός
3. Πανενθεϊστικός – ο κόσμος είναι μέρος του Θεού, σχολή της Ραμανούτζα
4. Θεϊστικός – μόνο ένας Θεός ξεχωριστός από το δημιούργημα, Μπχάκτι ινδουισμός
Σε σχέση με τα άλλα ρεύματα ο ινδουισμός μπορεί να είναι επίσης αθεϊστικός, θεϊστικός ή ακόμα και νιχιλιστικός. Έχοντας υπόψη την ποικιλία από πεποιθήσεις που μπαίνουν κάτω από την κοινή ονομασία «ινδουισμός» μπορούμε να απορήσουμε τι είναι το ινδουιστικό τους. Το σημαντικότερο ερώτημα είναι αν αναγνωρίζουν την ιερότητα των βεδικών κειμένων. Αν μια σχολή την αναγνωρίζει τότε είναι ινδουιστική, αν δεν την αναγνωρίζει – τότε δεν είναι.
Οι βέδες είναι κάτι παραπάνω από θεολογικά βιβλία. Συμπεριλαμβάνουν μια πλούσια και πολύχρωμη μυθολογία για τους θεούς, δηλαδή μια θρησκευτική μυθολογία που συνειδητά περιπλέκει μύθο, θεολογία και ιστορία. Αυτή η μυθολογία είναι συνυφασμένη με τον πολιτισμό της Ινδίας και η αντιπαράθεση με τις Βέδες θεωρείται σαν στάση αντιινδική. Ο ινδουισμός απορρίπτει κάθε σύστημα πεποιθήσεων που δεν αγκαλιάζει τον ινδικό πολιτισμό. Αλλά αν το σύστημα δέχεται τον ινδικό πολιτισμό μπορεί να θεωρηθεί «ινδουιστικό» ακόμα κι αν η θεολογία του είναι θεϊστική, νιχιλιστική ή αθεϊστική. Αυτό το άνοιγμα προς την αντίφαση μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο στους ανθρώπους από τη Δύση που αναζητούν λογική συνέχεια και λογικά επιχειρήματα για την υπεράσπιση των θρησκευτικών αντιλήψεων. Αλλά για να είμαστε ειλικρινείς οι χριστιανοί δεν είναι πιο λογικοί όταν υποστηρίζουν πως πιστεύουν στον Ιεχωβά αλλά ζουν σαν πρακτικοί αθεϊστές αρνούμενοι τον Χριστό με τη ζωή τους. Για τον ινδουιστή η σύγκρουση είναι λιγική αντίφαση ενώ για τους χριστιανούς η σύγκρουση είναι διπροσωπία.
Ο ινδουισμός αντιλαμβάνεται την ανθρωπότητα σαν θεϊκή. Επειδή ο Μπράχμα είναι τα πάντα ο ινδουισμός επιμένει πως ο καθένας είναι θεϊκός. Το «Εγώ», που στον ινδουισμό ονομάζεται Άτμαν ταυτίζεται με τον Μπράχμα. Όλη η πραγματικότητα πέρα από τον Μπράχμα θεωρείται αυταπάτη. Ο πνευματικός σκοπός του ινδουιστή είναι να γίνει ένα με τον Μπάχμα και έτσι να σταματήσει να υπάρχει στην απατηλή του μορφή ως «ατομικό ον». Αυτή η ελευθερία ονομάζεται «μόκσα» και ως την επίτευξή της ο ινδουιστής πιστεύει πως πρέπει να μετενσαρκώνεται συνεχώς για να εργάζεται για την πραγμάτωση της αλήθειας που λέει πως «δεν υπάρχει τίποτε άλλο πέρα από τον Μπράχμα». Πως μετενσαρκώνεται ένας άνθρωπος εξαρτάται από το κάρμα που αποτελεί την «αρχή για την αιτία και το αποτέλεσμα» και η οποία εξασφαλίζει την ισορροπία στη φύση. Οι πράξεις ενός ανθρώπου στο παρελθόν επιδρούν και αναλογούν στα πράγματα που θα συμβούν στο μέλλον και αυτό συμπεριλαμβάνει επίσης τις προηγούμενες και τις επόμενες ζωές.
Αν και αυτή είναι μια σύντομη γενίκευση μπορούμε εύκολα να δούμε πως ο ινδουισμός αντιτίθεται στον βιβλικό χριστιανισμό σχεδόν σε κάθε του πεποίθηση. Ο χριστιανισμός έχει ένα Θεό που είναι προσωπικότητα και μπορούμε να Τον γνωρίζουμε (Δευτερονόμιο 6:5, 1 προς Κορινθίους 8:6), έχει συμπαγείς Γραφές, διδάσκει πως ο άνθρωπος δημιουργήθηκε κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού και ζει μόνο μια φορά (Γέννεση 1:27, προς Εβραίους 9:27-28)και πως η σωτηρία είναι μόνο μέσω του Ιησού (κατά Ιωάννη 3:16, 6:44, 14:6, Πράξεις 4:12). Σαν θρησκευτικό σύστημα ο ινδουισμός δεν ισχύει γιατί δεν αναγνωρίζει τον Ιησού σαν μοναδικά ενσαρκωμένο Θεάνθρωπο και Σωτήρα, σαν μοναδική πηγή σωτηρίας για την ανθρωπότητα.
