« Όταν βιώνουμε την επίγνωση για πρώτη φορά και αρχίζουμε πραγματικά να παρατηρούμε το σώμα , ή να παρατηρούμε τις εντυπώσεις μέσα στον νου , ή να παρατηρούμε τις αντιδράσεις με έναν αποσπασμένο τρόπο , ξαφνικά αισθανόμαστε ότι υπάρχει αποταύτιση από το πρόγραμμα του νου μας ή από οποιαδήποτε κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε . Μπορούμε να δούμε την κατάσταση ή το νοητικό πρόγραμμα ξεκάθαρα , μπορούμε να αρχίσουμε να βρίσκουμε λύσεις στο πρόγραμμα ή στην κατάσταση πιο εύκολα . Και εκείνος ο παλιός πόνος , εκείνο το παλιό δυσάρεστο συναίσθημα , εκείνο το παλιό άγχος ή η παλιά ενοχή , οτιδήποτε ήταν προσκολλημένο στο συγκεκριμένο μας πρόβλημα , δεν υπάρχει πια . Μόνο μια ανάμνησή του υπάρχει . Αυτό είναι το μεγάλο δώρο που φέρνει η επίγνωση » .
Σουάμι Σιβαμούρτι Σαρασουάτι .
Γίνομαι ο Παρατηρητής σημαίνει ξυπνάω από το όνειρο .
Στην φιλοσοφία ονομάζεται ¨ αυτοστοχασμός ¨.
Στην ψυχοσύνθεση λέγεται ¨ αποταυτοποίηση ¨.
Ο Γκουρτζίεφ την ονόμαζε ¨ αυτοπαρατήρηση ¨.
Οι γιόγκις παρατήρηση ή επίγνωση .
Στο Ζεν ¨ επιμελής στοχασμός ¨.
Στην θεραπεία hakomi δίνεται έμφαση στην προσοχή .
Για να γίνει η παρατήρηση , ένα εσωτερικό κομμάτι – μέρος της ύπαρξη μας γίνεται ανεξάρτητο , για να αποκτήσει έτσι την δυνατότητα να παρατηρεί τόσο τα εσωτερικά , όσο και τα εξωτερικά βιώματα , χωρίς να προσκολλάτε ή να συγχωνεύετε με αυτά , άρα και να αναλώνετε από αυτά τα βιώματα .
Αυτό το ανεξάρτητο μέρος της ύπαρξή μας , ο Παρατηρητής – Εαυτός ¨ ¨ κοιτάζει τα γεγονότα της ζωής χωρίς να τα αξιολογεί , χωρίς να τα επικρίνει , δεν έχει προτιμήσεις .
Στην πράξη της παρατήρησης υπάρχει ο παρατηρητής , το αντικείμενο παρατήρησης και μια απόσταση ανάμεσά τους .
Έτσι όταν ο παρατηρητής Εαυτός παρατηρεί μια δράση ή αντίδραση , αυτόματα τίθεται μια απόσταση ανάμεσα στον Εαυτό Παρατηρητή και στην δράση ή αντίδραση . Αυτή η απόσταση – χώρος δεν επιτρέπει την ταύτιση ή την προσκόλληση του Παρατηρητή – Εαυτού με αυτό που παρατηρεί .
Διαφορετικά οι αυτοματοποιημένες αντιδράσεις χρωματίζουν και δίνουν την δική τους μορφή στον κόσμο και στην Ζωή .
Η παρατήρηση ανοίγει τα ψυχολογικά μας παράθυρα να μπει το φως και ο αέρας των διευρυμένων και πολλαπλών προοπτικών ξεφεύγοντας από την στενή περιχαρακωμένη σειρά πεποιθήσεων και αντιλήψεων .
Αν το Εγώ – Παρατηρητής μπορεί να παρατηρεί π.χ. την θλίψη και την εμπειρία της , αυτό σημαίνει ότι δεν είναι μόνο η θλίψη .
Οτιδήποτε μπορώ να παρατηρώ μπορώ και να το ξεπεράσω .
Παρατηρώντας τις αντιδράσεις μου γίνομαι πιο ελεύθερος επειδή δεν ταυτίζομαι με αυτές .
Με το να ταυτίζομαι με μια σκέψη ή συναίσθημα περιορίζω τον εαυτό μου να ζει μέσα σε μια υπνωτική κατάσταση . Αν ταυτιστείς με αισθήματα ταπείνωσης τότε ζεις στα όρια της εμπειρίας που χαρακτηρίζει την ταπείνωση . Αν βγω από αυτή την υπνωτική κατάσταση μετακινώντας την αντίληψή μου στο πεδίο της παρατήρησης θα διαπιστώσω κι άλλες επιλογές .
Παρατηρώντας κατανοώ ότι υπάρχω έξω από τις σκέψεις και τα συναισθήματα μου γιαυτό επηρεάζομαι λιγότερο από αυτά .
Υπάρχει το παρατηρητικό Εγώ υπάρχουν όμως και μικρά εγώ του τύπου : εγώ αισθάνομαι καλά , εγώ αγαπώ τον εαυτό μου κ.λ.π.
Αυτά τα μικρά εγώ εναλλάσσονται άρα δεν μπορεί να είναι η βαθύτερη πραγματική μου φύση ή ο ανώτερος Εαυτός ο οποίος είναι σταθερός και αναλλοίωτος και πάντα εκεί . Είναι η ταύτιση του ανώτερου Εαυτού με τα μικρά εγώ που εναλλάσσονται και αυτό δημιουργεί ανασφάλεια .
Εγώ : Συναισθήματα και εμπειρίες σχετίζονται άμεσα με ένα αντίστοιχο σχήμα συμπεριφοράς . Ο εγκέφαλος σαν ένα P / C διατηρεί ένα σύνολο εμπειριών που αναγνωρίζονται σαν καταστάσεις του Εγώ .
Το εγώ είναι ένας εαυτός σκέψεων , εικόνων , φαντασίες , ταυτίσεις , μνήμες , κίνητρα , ιδέες και πληροφορίες . Επίσης , είναι υποβολές , εντολές , προστάγματα , απαγορεύσεις που αφομοιώθηκαν από τους γονείς και όχι μόνο . Στη πορεία ανάπτυξης του το εγώ απωθεί στο ασυνείδητο οποιαδήποτε απειλή που θα έφερνε σε δύσκολη θέση το άτομο . Αυτές οι απωθημένες σκέψεις λέγονται ? σκιά ; ; . Υπάρχει αυτό που λέμε η ? καλή βιτρίνα ; ; ή κοινωνικό πρόσωπο ( persona ) . Για να διευκολύνουμε τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις π.χ επαγγελματική , συζυγική , γονική κλπ . Φοράμε την κατάλληλη προσωπικότητα . Μια persona πιο συγκεκριμένη από τις άλλες εκμεταλλεύεται και κυβερνά την επίγνωση με συνέπεια οι άλλες persona να γίνονται σκιά . Έτσι έχουμε persona + σκιά = Εγώ . Όλες αυτές οι εμπειρίες καταγράφονται στη μνήμη και είναι όσα γνώρισε το άτομο στη παιδική ηλικία , ότι διδάχτηκε από τους γονείς , τις αντιλήψεις των γεγονότων καθώς και την παραμόρφωση που υφίσταται οι αναμνήσεις . Οι καταγραφές μπορούν να ξαναπαιχτούν . Το κάθε γεγονός μπορεί να έρθει στη μνήμη ακόμα και να ξαναβιωθεί . Το κάθε άτομο έχει 3 εγωικές καταστάσεις που αποτελούν χωριστές και διακεκριμένες πηγές συμπεριφοράς , τη γονική , την ενήλικη και την παιδική . Οι καταστάσεις αυτές είναι πραγματικές . Ο γονιός , ο ενήλικας και το παιδί εκπροσωπούν πραγματικούς ανθρώπους που υπάρχουν ή που υπήρξαν κάποτε .
Οι 3 καταστάσεις του Εγώ :
Γονική : περιλαμβάνει τις στάσεις και τη συμπεριφορά που έχουμε πάρει από εξωτερικές πηγές , κυρίως από τους γονείς . Εξωτερικά εκφράζεται συχνά προς τους άλλους με μια στάση προκατάληψης , κριτικής ή προστασίας . Εσωτερικά γίνεται αισθητή σαν μια σειρά από παλιά γονικά μηνύματα που συνεχίζουν να επηρεάζουν το εσωτερικό μας παιδί . Όταν ενεργείται , σκέφτεστε και αισθάνεστε όπως βλέπατε να κάνουν οι γονείς σας βρίσκεστε στη γονική κατάσταση του Εγώ .
Ενήλικη : δεν έχει σχέση με την ηλικία του Εγώ . Είναι προσανατολισμένη στην καθημερινή πραγματικότητα και την αντικειμενική συλλογή πληροφοριών . Είναι οργανωμένη , προσαρμοστική , έξυπνη και λειτουργεί δοκιμάζοντας την πραγματικότητα , σκεπτόμενη και αξιολογώντας τις πιθανότητες λογικά .
Όταν χειρίζεστε την καθημερινότητα , συλλέγετε δεδομένα και αξιολογείτε αντικειμενικά τότε βρίσκεστε στην ενήλικη κατάσταση ρου Εγώ .
Παιδική : Περιλαμβάνει τις παρορμήσεις που διαθέτει φυσιολογικά ένα παιδί , τις καταγραφές από τα πρώιμα βιώματά του , τις αντιδράσεις του και τις ? θέσεις ? του που έπαιρνε πάνω στον εαυτό του και τους άλλους . Εκφράζεται σαν μια παλιά συμπεριφορά από την παιδική ηλικία . Όταν ενεργείτε και αισθάνεστε όπως κάνατε σαν παιδί τότε βρίσκεστε στην παιδική κατάσταση του Εγώ .
Οι άνθρωποι μπορούν να αισθάνονται , να μυρίζουν , να αγγίζουν , να μιλάνε , να ακούνε , να κοιτάνε και να ενεργούν από την κάθε κατάσταση του Εγώ . Η κάθε μία έχει το δικό της πρόγραμμα . Μερικοί άνθρωποι αντιδρούν περισσότερο με μία κατάσταση του Εγώ π.χ με τη γονική κατάσταση βλέπουν τον κόσμο όπως παρατήρησαν τους γονείς τους να τον βλέπουν δηλ . βλέπουν τον κόσμο με τα μάτια των γονιών τους . Η ικανότητα να αισθάνονται τον κόσμο μόνοι τους έχει μειωθεί ή παραμορφωθεί . Κάποιοι άλλοι είναι παιδιά και πολλοί λίγοι φέρονται και ζουν σαν ενήλικες .
Τώρα κάντε την εξής ερώτηση στον εαυτό σας : Ποιος παρατηρεί το νοητικοσυναισθηματικό γίγνεσθαι ? Εγώ παρατηρώ .
Ποιο ερχόταν πρώτο , το Εγώ που παρατηρεί ή οι σκέψεις και τα συναισθήματα ? Θα συνειδητοποιήσουμε ότι το Παρατηρηρητικό Εγώ ήταν εκεί πριν , κατά την διάρκεια , και μετά την συναισθηματική εμπειρία .
Το Εγώ ή Ανώτερος Εαυτός είναι πάντα εκεί και βλέπει όλα τα παροδικά εγώ ή υποπροσωπικότητες . Όταν κατανοηθεί ότι δεν είμαστε οι σκέψεις και τα συναισθήματα αλλά μάλλον μια Παρατηρητική Παρουσία , τότε αναδύεται μια πιο διαυγής εικόνα για τον εαυτό μας , την ζωή μας και τον κόσμο .
Μερικοί ονομάζουν αυτή την Παρουσία Εσωτερικό Εαυτό ή απλά Ύπαρξη .
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ της συνήθους συγκέντρωσης ή οραματισμού και διαλογισμού είναι η συνειδητή παρουσία μέσα στον εαυτό μας , αλλά και του εαυτού μας στο περιβάλλον μας . Η παρουσία αυτή είναι μια κατάσταση της συνειδητότητάς μας . Είναι το να παρατηρούμε και το έξω και το μέσα . Να είμαστε σε επαγρύπνηση . Όχι απλώς κοιτάζω , αλλά Εγώ κοιτάζω , χωρίς όμως την σκέψη περί του εγώ , αλλά το ίδιο το εγώ γίνεται αντικείμενο παρατήρησης . Τότε γίνομαι ο Παρατηρητής .
