«Ποτέ μην αναβάλλεις για αύριο κάτι που μπορείς να κάνεις μεθαύριο»
― Mark Twain
Ξεκινώντας να γράψω αυτό το άρθρο,το ανέβαλλα τουλάχιστον τρείς φορές. Τη μία μου ήταν αδύνατο να συγκεντρωθώ και το χέρι μου σχεδόν αυτόματα ξέφευγε από τη λευκή σελίδα του Word στο να πατήσει κάποιο πλήκτρο που θα με οδηγούσε στο google, το facebook ή στο να διαβάζω νέα σε online εφημερίδες. Την άλλη, η κούραση της μέρας ήταν πολύ έντονη για να αφιερώσω τον απαιτούμενο χρόνο. Την τρίτη φορά ενώ ήμουν αποφασισμένη ν’αρχίσω να πληκτρολογώ τις πρώτες γραμμές, χτύπησε το τηλέφωνο και μία φίλη μου πρότεινε να βγούμε έξω για έναν καφέ. Εννοείται πως προτίμησα τον καφέ. Καθ’οδόν βέβαια σκέφτηκα το ειρωνικό της υπόθεσης: είχα αναβάλλει να γράψω ένα άρθρο για την αναβλητικότητα τρείς φορές. Μάλλον η συμβουλή του Mark Twain «μην αναβάλλεις για αύριο κάτι μου μπορείς να κάνεις μεθαύριο», μου είχε αρέσει πέραν του δέοντος. Έτσι , τώρα έχοντας γράψει σχεδόν 10 γραμμές, μπορώ να πώ ότι αρχίζω να ανακουφίζομαι, αφού ξεπέρασα επιτέλους την αναβλητικότητα μου.
Η αλήθεια είναι πως η αναβλητικότητα είναι ένα κοινό πρόβλημα, που επηρεάζει κατά καιρούς τους περισσότερους από εμάς. Οι στατιστικές μάλιστα δείχνουν οτι το 95% των ανθρώπων έχουν κατά καιρούς αναβλητική συμπεριφορά ενώ το 20% επιδεικνύουν χρόνια αναβλητικότητα.
Κοινές δικαιολογίες που δίνουμε στους εαυτούς μας είναι:
«Θα το κάνω αργότερα»
«Δεν έχω χρόνο τώρα»
«Θα τα κάνω όταν καλυτερέψει η διάθεσή μου ή όταν έχω όρεξη».
«Δεν είναι και τόσο σημαντικό, μπορεί να περιμένει».
Τι μας κάνει όμως να είμαστε αναβλητικοί;
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές γνώμες για τους ψυχολογικούς λόγους που οδηγούν στην αναβλητικότητα. Το άγχος, η χαμηλή αυτοπεποίθηση, η ηττοπαθής νοοτροπία, η τελειοθηρία έχουν αναφερθεί ως πιθανές αιτίες στο παρελθόν, οι νεότερες όμως έρευνες και αναλύσεις δείχνουν ότι η αναβλητικότητα εξαρτάται κυρίως από
Α) Την έλλειψη αυτοπεποίθησης και την μειωμένη πίστη κάποιου στη δυνατότητα του να τα καταφέρει ,η οποία μπορεί να βασίζεται και στη μαθημένη αβοηθησία. Η μαθημένη αβοηθησία είναι όρος που αναφέρεται στην κατάσταση ενός ατόμου το οποίο έμαθε να συμπεριφέρεται σαν αβοήθητο και το οποίο δε μπορεί να ανταποκριθεί σε ευκαιρίες που παρουσιάζονται για να βοηθήσει τον εαυτό του. Η μαθημένη αβοηθησία πλήγει σημαντικά το κίνητρο του ατόμου. Για παράδειγμα, κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι απέτυχαν σε κάποια πράγματα στο παρελθόν, συμπεραίνουν λανθασμένα ότι είναι ανίκανα να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους.
Β) Την πλήξη/απάθεια που νιώθει το άτομο και από το πόσο ενδιαφέρεται /του αρέσει το έργο που θα ήθελε να εκτελέσει.
Γ) Την παρορμητικότητα που μπορεί να χαρακτηρίζει το άτομο. Η παρορμητικότητα μάλιστα, αναφέρεται από πρόσφατες έρευνε ως από τις σημαντικότερες πηγές της αναβλητικότητας κάποιου. Οι παρορμητικοί άνθρωποι τείνουν να ζούν ανυπόμονα στο παρόν και να θέλουν τα πάντα «εδώ και τώρα». Ο αυτοέλεγχος και η καθυστέρηση της ευχαρίστησης ίσως να αποτελεί δυσκολία για τους ανθρώπους αυτούς, οι οποίοι πιθανόν να εκτιμούν περισσότερο το σήμερα σε σχέση με το αύριο. Άρα λοιπόν, η παρορμητικότητα ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας σημαίνει ότι το άτομο προτιμά την άμεση ευχαρίστηση από τα μακροπρόθεσμα ωφέλη κι εάν για παράδειγμα, αισθάνεται άγχος για μία προθεσμία, είναι πιθανόν να αναβάλλει την εκτέλεση του έργου προκείμένου να νιώσει καλύτερα.
Εάν λοιπόν τείνεις να είσαι αναβλητικός/η και νομίζεις ότι η αναβλητικότητα επηρεάζει τη ζωή σου αρνητικά, ίσως οι παρακάτω ιδέες να σου φανούν χρήσιμες για να την αντιμετωπίσεις:
1.Συνειδητοποίησε ότι υπάρχει περισσότερη δυσκολία στο να αναβάλλεις. Εάν τείνεις να αναβάλλεις, ίσως το κάνεις για ν’αποφύγεις κάτι που βρίσκεις βαρετό ή δύσκολο. Προπαθείς ν’αποφύγεις τη δυσκολία, κι αυτή την πίεση στην οποία πρέπει να υποβάλλεις τον εαυτό σου. Όμως, εάν πραγματικά τείνεις να είσαι αναβλητικός, θα έχεις καταλάβει ότι η τακτική αυτή σου δημιουργεί μάλλον περισσότερα προβλήματα απ’ότι θα σου δημιουργούνταν, εάν πραγματικά έκανες αυτό που πρέπει να κάνεις. Το μέγεθος της δυσκολίας και του «πόνου» στον οποίο υποβάλλεις τον εαυτό σου όταν αναβάλλεις, ίσως τελικά να μην είναι τόσο μικρό.
2.Εάν έχεις αναλάβει ένα μεγάλο έργο, με το οποίο δεν ξέρεις από που να αρχίσεις και που να τελειώσεις, ίσως να παρατηρήσεις ότι είσαι περισσότερο αναβλητικός/η. Το κλειδί εδώ όμως είναι ν’αρχίσεις από κάπου, απο οπουδήποτε.Δεν χρειάζεται ν’αρχίσεις με το πιο δύσκολο μέρος, μπορείς για αρχή να δοκιμάσεις κάτι εύκολο κι απλό. Με το που θα κάνεις την αρχή, είναι ευκολότερο να δημιουργήσεις εκείνη την ώθηση που θα σε τραβήξει ως το τέλος. Προσπάθησε λοιπόν να μην παραλύεις επικεντρώνοντας την προσοχή σου στα δύσκολα μέρη του έργου αλλά άρχισε την εκτέλεση του από οπουδήποτε.
3.Επαναπροσδιόρισε τι σημαίνει αποτυχία. Εάν δεν έκανες κάτι καλά κάτι στο παρελθόν και φοβάσαι να κινητοποιηθείς γα να μην κάνεις λάθος ή για να μην επαναλάβεις παλιές αποτυχίες, αναλογίσου ότι η αποτυχία δεν είναι παρά μια εμπειρία για να μάθεις κάτι καινούριο, να συνειδητοποιήσεις ότι μάλλον κάτι πρέπει ν’αλλάξεις στην τακτική σου για να έχεις διαφορετικό αποτέλεσμα. Δε σημαίνει ότι δεν έχεις ικανότητα ή ότι είσαι λιγότερο καλός από τους άλλους. Μην ξεχνάς, πως η επιτυχία εξαρτάται από τον τρόπο που ένας άνθρωπος διαχειρίζεται τις αποτυχίες του, κι όχι από το πόσο αλάνθαστος είναι.
4.Βάλε εσύ στον εαυτό σου προθεσμίες και συγκεντρώσου στις λεπτομέρειες του συγκεκριμένου έργου που θέλεις να φέρεις εις πέρας.
5.Όταν ένα έργο δε σου αρέσει ή εάν βρίσκεις δύσκολο να παραμείνεις συγκεντρωμένος σε αυτό, φέρε στο μυαλό σου τον απώτατο στόχο με τον οποίο αυτότο έργο συνδέεται.Για παράδειγμα , « Με το να έχω το σπίτι μου καθαρό και τακτοποιημένο , νιώθω ότι καθαρίζει και το μυαλό μου κι έτσι μπορώ να συγκεντρωθώ καλύτερα στη δουλειά μου και να έχω λιγότερο άγχος» .
6.Εάν καθώς εκτελείς ένα συγκεκριμένο έργο, μπείς στον πειρασμό να αξιολογήσεις την προόοδο του και η πιθανότητα αποτυχίας είναι μεγάλη, άλλαξε το επίκεντρο της προσοχής σου δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στις λεπτομέρειες του έργου παρά από το πόσο ικανοποιημένος αισθάνεσαι από την πρόοδο του.
7.Προσπάθησε αλλά μην προσπαθείς υπερβολικά γιατί αυτό μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Εάν τείνεις να πιέζεσαι για να κάνεις κάποια πράγματα πιο συχνά απ’ότι χρειάζεται, είναι ίσως καιρός να χαρίσεις ένα μικρό διάλειμμα στον εαυτό σου και να φτιάξεις ένα πρόγραμμα που δεν θα είναι τόσο δυσβάσταχτο. ΠΗΓΗ
