Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσωπα στην Ελληνική Μυθολογία ήταν και ο Νάρκισσος. Ένας ωραίος νέος της Βοιωτίας, γιος της Νύμφης Λειριώπης και του ποταμοί) Κηφισού χάριν του οποίου και αναπτύχθηκαν πολλές παραδόσεις (μύθοι) Σημαντικότερες εν αυτών των παραδόσεων είναι η εξής: Κάποια μέρα καθισμένος ο ωραίος Νάρκισσος κοντά σε μια πηγή είδε το πρόσωπο του στα νερά της πηγής. Στη θέα αυτή λέγεται πως τόσο πολύ θέλχτηκε, που θέλησε βυθίζοντας το βραχίονα του στο νερό να τη συλλάβει. Επειδή όμως παρά τις προσπάθειες του δεν το κατόρθωνε παρέμεινε στη θέση αυτή αυτοθαυμαζόμενος μέχρι που υπέστη μαρασμό και πέθανε. Στη θέση εκείνη μετά από λίγο φύτρωσε το ομώνυμο άνθος ως σύμβολο της φθοράς και των χθόνιων θεοτήτων. Ο Νάρκισσος αδιαφορώντας στον προς αυτόν έρωτα, του επίσης ωραίου νέου Αμεινία, κατέστη τελικά ο ηθικός αυτουργός στην αυτοκτονία του δεύτερου. Τότε η Νέμεσις αποφάσισε να τον τιμωρήσει σκληρά με το ίδιο πάθος, υποκινώντας τον, να δει στο νερό της πηγής την εικόνα του (το είδωλο του) και να την ερωτευθεί τόσο ώστε να πεθάνει από τον ανικανοποίητο προς εαυτόν έρωτα του.
Ο Νάρκισσος, μετά το θάνατο της επίσης πανέμορφης δίδυμης αδελφής του Ηχούς, με την οποία και ήταν ερωτευμένος, δεν έβρισκε παρηγοριά στη δυστυχία του εκτός από το να βλέπει τον εαυτόν του στο νερό κάποιας πηγής στις Θεσπιές και να θυμάται την αδελφή του. Μέχρι που πέθανε στη θέση εκείνη από εξάντληση.
Η γνωστότερη όμως και περισσότερο διαδεδομένη παράδοση για τον Νάρκισσο ήταν η παρακάτω που οφείλεται στον Οβίδιο (στο έργο του “Μεταμορφώσεις” III 342). Σύμφωνα μ’ αυτή ο ωραίος Βοιωτός νέος, απασχολημένος να θαυμάζει την καθ’ όλα άριστη σωματική του διάπλαση από τις όχθες ποταμού, στα νερά αυτού, δεν έδωσε καμία προσοχή ή δεν ανταποκρίθηκε στον εκδηλωμένο έρωτα της Νύμφης Ηχούς η οποία και συνεχώς τον καλούσε. Αποτέλεσμα ήταν η μεν φωνή της Ηχούς να εξασθενεί συνέχεια σε τρόπο ώστε ν’ακούγονται μόνο οι τελευταίες συλλαβές και να σβήνει, ο δε Νάρκισσος να πεθαίνει αυτοθαυμαζόμενος στο νερό του ποταμού που το χρησιμοποιούσε ως κάτοπτρο.
Το παραμύθι του Νάρκισσου είναι η αλληγορία του ανθρώπου που γίνεται θύμα του κόσμου. Ο Νάρκισσος δεν ερωτεύεται τον εαυτό του αλλά την αντανάκλαση του ειδώλου του στο νερό, χωρίς να συνειδητοποιήσει ότι αυτό είναι μόνο μια εικόνα.
Το να ερωτεύεσαι κάτι έξω από σένα, ξεχνώντας τον εαυτό σου, σημαίνει ότι χάνεσαι στις δαιδαλώδεις διαδρομές ενός κόσμου που εξαρτάται… σημαίνει ότι λησμονείς ότι είσαι ο μοναδικός δημιουργός της προσωπικής σου πραγματικότητας…Δεν υπάρχει ένας κόσμος έξω από εμάς. Όλα αυτά που συναντάμε, που βλέπουμε, όλα αυτά που αγγίζουμε, αντανακλούν εμάς. Οι άλλοι, τα γεγονότα, οι περιστάσεις της ζωής ενός ανθρώπου αποκαλύπτουν την κατάστασή του.
Τον κόσμο τον δημιουργείς εσύ κάθε στιγμή! Η πηγή όπου ο Νάρκισσος καθρεπτίζεται είναι ο εξωτερικός κόσμος. Αν πιστέψεις ότι είναι αληθινός και στηριχθείς σε αυτόν, τότε εξαρτάσαι από την σκιά σου… Από δημιουργός γίνεσαι δημιούργημα, από ονειρευτής γίνεσαι ονειροπόλημα, από αφεντικό γίνεσαι σκλάβος, μέχρι να σε πνίξει το ίδιο σου το δημιούργημα.
Η πτώση του Αδάμ και της Εύας από την Εδέμ συμβαίνει κάθε στιγμή. Κάθε στιγμή είμαστε έρμαια της περιγραφής του κόσμου… όποτε ξεχνάμε ότι είμαστε οι δημιουργοί, μας διώχνουν από τον Παράδεισο. Το δημιούργημα τότε εξεγείρεται και αντεπιτίθεται εναντίον μας… Αυτό είναι το προπατορικό αμάρτημα, το ασυγχώρητο, θανατηφόρο αμάρτημα: να αντικαθιστάς το αίτιο με το αποτέλεσμα.
Ένας ακέραιος, αληθινός άνθρωπος… είναι έτσι γιατί είναι κυρίαρχος του εαυτού του… Παρόλο τον φαινομενικό δυναμισμό των γεγονότων και την ποικιλία των καταστάσεων, αυτός γνωρίζει, ότι ο κόσμος είναι ο καθρέφτης του…
Καλό ή κακό, ωραίο ή άσχημο, σωστό ή λανθασμένο, αυτό που ο άνθρωπος συναντάει είναι μόνο η αντανάκλασή του και όχι η πραγματικότητα. Καθένας δρέπει πάντα τον εαυτό του και μόνο… Εσύ είσαι ο σπόρος και η συγκομιδή…
Για τον λόγο αυτό όλες οι ιστορικές επαναστάσεις απέτυχαν, προσπάθησαν να αλλάξουν τον κόσμο απέξω… πίστεψαν αληθινή την εικόνα της πηγής…
Με άπειρη αγάπη
Ζηζή Πατεράκη
