Το World Economic Forum, «ρώτησε» επιστήμονες, συγγραφείς και επιχειρηματίες και έφτασε σε 8 «προβλέψεις« αν μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε έτσι.
Μετά τις συνεχόμενες ανατροπές τα τελευταία χρόνια στο παγκόσμιο, κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό σκηνικό, πολλοί αναρωτιούνται προς ποια κατεύθυνση βαδίζει ο πλανήτης.
Νέοι «παίχτες» μπαίνουν στο παιχνίδι, νέες ισορροπίες διαμορφώνονται ανάμεσα στα κράτη και όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που βλέπουν με απαισιοδοξία το μέλλον.
Το World Economic Forum, «ρώτησε» επιστήμονες, συγγραφείς και επιχειρηματίες και έφτασε σε 8 «προβλέψεις« αν μπορούσαμε να τις χαρακτηρίσουμε έτσι.
Δείτε λοιπόν τι πιστεύουν οι ειδικοί ότι θα συμβεί μέχρι σωτήριον έτος 2030
Ρομπότ υψηλού IQ, «αποθήκευση» του εγκεφάλου μας, περιβόλια σε ουρανοξύστες, προσδόκιμο ζωής στα 150 έτη είναι ορισμένα από όσα θα βιώνουμε το 2030 σύμφωνα με τους… προφήτες της τεχνολογίας και επιστήμης. Θα επιβεβαιωθούν άραγε;
Επιστήμονες και ερευνητές που στο βιογραφικό τους έχουν συμπεριλάβει και τον τίτλο «μελλοντολόγος» κάνουν κατά καιρούς προβλέψεις για τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας στο εγγύς και απώτερο μέλλον. Επιτεύγματα που θα έχουν φυσικά πολυεπίπεδη επίδραση στη ζωή των ανθρώπων. Τον τελευταίο καιρό αυτοί οι προφήτες μιλούν για αυτά που πιστεύουν ότι θα είναι πραγματικότητα σε 15 χρόνια από σήμερα, ορισμένα από τα οποία μοιάζουν πραγματικά με σενάρια επιστημονικής φαντασίας.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, αν στις αρχές του 1990 έλεγες σε κάποιον ότι λίγα χρόνια μετά θα υπήρχαν «έξυπνα» κινητά τηλέφωνα με χιλιάδες apps, θα υπήρχαν e-books, tablets, Facebook, Twitter ή θεραπείες με βλαστικά κύτταρα, θα σε χαρακτήριζε εξαιρετικά ευφάνταστο. Αν του έλεγες ότι θα μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά να «κατεβάσει» μια ταινία που μόλις κυκλοφόρησε στον υπολογιστή του σπιτιού του για να τη δει επί τόπου στην τηλεόρασή του που θα είναι συνδεδεμένη με τον υπολογιστή και ότι μάλιστα θα συνοδεύεται από υπότιτλους στη γλώσσα του, θα σου απαντούσε ότι μάλλον είσαι υπό την επήρεια κάποιων… ουσιών. Αν του έλεγες επίσης ότι θα μπορεί να κάνει από τον υπολογιστή στο σπίτι του μια αίτηση για να ταξιδέψει στον Αρη παρέα με άλλους απλούς κατοίκους αυτού του πλανήτη, θα σου απαντούσε ότι πιθανότατα χρειάζεσαι ψυχιατρική βοήθεια.
Οπότε καλό θα είναι στις προβλέψεις και στις προφητείες που ακούμε κατά καιρούς να κρατάμε μεν μικρό καλάθι αλλά να έχουμε πάντα υπόψη μας ότι μπορεί κάποιες από αυτές όχι απλά να επιβεβαιωθούν αλλά να είναι τελικά ακόμη πιο επαναστατικές από όσο προβλεπόταν όταν τελικά κάνουν την εμφάνισή τους. Ας δούμε μαζί ορισμένες από τις πιο ενδιαφέρουσες προβλέψεις που έχουν διατυπώσει οι ειδικοί για το 2030.
Οι hi-tech προβλέψεις
Η συζήτηση για τον κόσμο του 2030 ήρθε στην επικαιρότητα με αφορμή τις νέες προβλέψεις που έκανε ο διακεκριμένος επιστήμονας και εφευρέτης Ρέι Κουρτσβάιλ, ο οποίος έχει γίνει διάσημος όχι για τις έρευνές του αλλά για τις προβλέψεις και προφητείες που κατά καιρούς διατυπώνει. Ο Κουρτσβάιλ υποστήριξε πριν από λίγες εβδομάδες ότι σε 15 χρόνια από σήμερα τα ρομπότ θα έχουν ξεπεράσει σε νοημοσύνη τον δημιουργό τους, τον άνθρωπο! Θα είναι σε θέση να μαθαίνουν, να κάνουν αστεία και να… φλερτάρουν. Μία ακόμη πρόβλεψη που έχει κάνει με ορίζοντα το 2030 αναφέρει ότι εκείνη την εποχή θα είμαστε σε θέση να κάνουμε «back up», δηλαδή να αποθηκεύσουμε σε ψηφιακή μορφή, ολόκληρο το περιεχόμενο του εγκεφάλου μας μαζί με τις αναμνήσεις!
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το 2030 στους δρόμους θα κυριαρχούν αυτοκίνητα που θα κινούνται αυτόνομα, δηλαδή δεν θα χρειάζεται να τα οδηγεί κάποιος. Η πρόβλεψη αυτή δεν μοιάζει καθόλου παράλογη αν αναλογιστούμε ότι έχουν ήδη κατασκευαστεί κάποια πρωτότυπα τέτοια μοντέλα αυτοκινήτων και με δεδομένη τη συνεχή τεχνολογική εξελίξη λογικά σε 15 χρόνια θα έχουν εξελιχθεί σε πλήρως λειτουργικά και ασφαλή αυτόνομα οχήματα. Το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με τα αεροσκάφη. Σήμερα υπάρχουν πολλά μοντέλα μη επανδρωμένων ρομποτικών αεροσκαφών. Σε 15 χρόνια θα έχουν κάνει την εμφάνισή τους και ρομποτικά επιβατηγά αεροσκάφη.
Μία ακόμη ενδιαφέρουσα πρόβλεψη είναι αυτή που κάνει λόγο για την ανάπτυξη μικροσκοπικών υπολογιστών-μεταφραστών στα πρότυπα του… Star Trek. Αυτά τα συστήματα θα έχουν μέγεθος μικρού ακουστικού που θα μπορεί να τοποθετεί κάποιος στα αφτιά του και εκείνα θα μπορούν να μεταφράζουν οτιδήποτε στη γλώσσα του.
Η πρόοδος της ανθρωπότητας
Ο καθηγητής Μικροβιολογίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια στις ΗΠΑ Ντίκσον Ντεσπομιέρ πιστεύει ότι η λύση στο πρόβλημα τροφής στον πλανήτη βρίσκεται στους… ουρανοξύστες. Ο Ντεσπομιέρ έχει εκδηλώσει την πρόθεσή του να κατασκευάσει κτίρια 30 και πλέον ορόφων στους οποίους θα υπάρχουν θερμοκήπια που θα παράγουν υγιεινές τροφές με πολύ χαμηλό κόστος. Ετσι σύμφωνα με τον επιστήμονα θα ανακουφιστούν εκατομμύρια άνθρωποι που είτε λόγω του σημείου όπου ζουν είτε λόγω έλλειψης χρημάτων δεν τρέφονται ούτε αρκετά ούτε σωστά. Επιπλέον με τη μαζική χρήση αυτών των ουρανοξυστών θα σταματήσουν η αποψίλωση των δασών και η γενικότερη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος για τη δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων.
Η Space Island Group και η British Airways έχουν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να κατασκευάσουν ένα διαστημικό… mall – έναν διαστημικό σταθμό όπου θα υπάρχουν ξενοδοχεία, καταστήματα, γήπεδα, χώροι άθλησης κτλ. Η βιομηχανία του διαστημικού τουρισμού που έχει ξεκινήσει να κάνει προσεκτικά αλλά δυναμικά αισθητή την παρουσία της εκτιμά ότι το 2030 ο αριθμός των ανθρώπων που θα θέλουν να πάνε μια σύντομη ή μεγαλύτερης διάρκειας επίσκεψη στο Διάστημα θα είναι πολύ μεγάλος. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της το 2030 θα υπάρχουν τουλάχιστον 40.000 άνθρωποι που θα εργάζονται σε… τροχιά γύρω από τη Γη για να εξυπηρετούν τα εκατομμύρια των διαστημικών τουριστών.
Οσον αφορά τον ίδιο τον άνθρωπο, ένας από τους πιο γνωστούς ειδικούς στον τομέα της γεροντολογίας, ο Βρετανός Ομπρεϊ Ντε Γκρέι, υποστηρίζει ότι υπάρχουν 50% πιθανότητες τη δεκαετία του 2030 η επιστήμη να έχει προοδεύσει σε τέτοιο σημείο ώστε το προσδόκιμο ζωής του ανθρώπου να φθάσει τα 150 έτη! Σύμφωνα με τον Ντε Γκρέι αν η πρόβλεψή του επιβεβαιωθεί τότε θα χρειαστούμε άλλα περίπου 100 έτη για να πιάσουμε το ορόσημο των 200 ετών, δηλαδή το 2140-2150 ο άνθρωπος θα ζει 200 χρόνια.
Τα κράτη έθνη στο παγκόσμιο γίγνεσθαι
Κανένα κράτος δεν θα ηγεμονεύει του διεθνούς συστήματος το 2030, αλλά η Κίνα θα είναι με βάση τις προβλέψεις η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο, ξεπερνώντας τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η άλλοτε υπερδύναμη θα παραμείνει παράγων κρισιμότατος για τις παγκόσμιες ισορροπίες, τη στιγμή που, κυρίως για δημογραφικούς λόγους, η Ευρώπη, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν, αλλά και η Ρωσία, θα δουν την οικονομική τους ισχύ να υποχωρεί. Η πορεία των αναπτυσσομένων οικονομιών πάντως (όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Ινδονησία και η Τουρκία) θα έχει ίσως μεγαλύτερη σημασία για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας από αυτή των δυτικών κρατών.
Σε αυτά τα συμπεράσματα καταλήγει μεταξύ άλλων η έκθεση «Στρατηγικές Τάσεις 2030» (Global Trends 2030) του Εθνικού Συμβουλίου Πληροφοριών (National Intelligence Council) των ΗΠΑ και η οποία αποτελεί βασικό εργαλείο στρατηγικής ανάλυσης και πρόβλεψης. Συγγραφέας της έκθεσης είναι ο Μάθιου Μπάροουζ, σύμβουλος του NIC. Η προετοιμασία της έκθεσης, η οποία διεξάγεται από το 1996, λαμβάνει χώρα κάθε τέσσερα χρόνια και παρά την κριτική που έχει κατά καιρούς ασκηθεί για τον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται αποτελεί στοιχείο αναφοράς διεθνώς.
Στις 166 σελίδες της έκθεσης περιλαμβάνονται πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για το πώς αντιλαμβάνονται οι στρατηγικοί εγκέφαλοι των Ηνωμένων Πολιτειών την πορεία των παγκοσμίων υποθέσεων, καθώς επίσης τον ρόλο της χώρας τους σε αυτόν.
Στο ζήτημα της διεθνούς ασφάλειας, το θετικό σενάριο συνίσταται σε μία στενότερη πολιτική συνεργασία μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου. Ωστόσο, ουδείς μπορεί να αποκλείσει το γεγονός ότι το νέο δίπολο της διεθνούς ισχύος θα φθάσει σε αυτή τη συνεργασία αφού θα έχει προηγηθεί μία σοβαρή κρίση για την αποτροπή της οποίας θα πρέπει να βοηθήσουν και οι δύο. Το κακό σενάριο που περιγράφεται στην έκθεση είναι πιθανό πλήγμα στην πορεία της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας, με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν για την παγκόσμια ευημερία.
Το μέλλον του πλανήτη χαρακτηρίζεται ως «εύπλαστο» και υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που θα μπορούσαν να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού (game changers) μέχρι το 2030. Αυτοί είναι τα προβλήματα διακυβέρνησης, οι παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις, οι ενδοκρατικές και διακρατικές συγκρούσεις, η επίδραση των νέων τεχνολογιών, αλλά και το κατά πόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες «μπορούν να εργαστούν με νέους εταίρους για να επανεφεύρουν το διεθνές σύστημα».
Μεγάλο μέρος της μελέτης αφιερώνεται στον ρόλο που θα διαδραματίσει μία νέα παγκόσμια μεσαία τάξη, που θα είναι ευημερούσα, με πολύ καλή εκπαίδευση, θα έχει πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη και άριστη γνώση της χρήσης των τεχνολογιών της επικοινωνίας, του Internet και των «έξυπνων τηλεφώνων» (smartphones). Όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, «η ανάπτυξη της παγκόσμιας μεσαίας τάξης συνιστά τεκτονική μετατόπιση» στο διεθνές σύστημα, χωρίς να παραγνωρίζεται όμως το γεγονός ότι η διαχείριση των εθνικών πόρων θα είναι βαρύνουσας σημασίας για τη διεθνή ασφάλεια.
Η έλλειψη μίας ξεκάθαρης ηγεμονικής δύναμης που να διασφαλίζει σε μεγάλο βαθμό τη σταθερότητα του διεθνούς συστήματος σημαίνει ότι ο νέος πολυπολικός κόσμος θα πρέπει να έχει στέρεες συμμαχίες για να υπάρχει ισορροπία. Και σε αυτό το σημείο είναι που τοποθετείται η ανάγκη για μία «συνεννόηση» ΗΠΑ – Κίνας.
Τουλάχιστον 15 κράτη θα κινδυνεύουν με κατάρρευση περί το 2030, όπως π.χ το Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Επιπλέον, τουλάχιστον 50 χώρες ενδέχεται να κινδυνέψουν από εμφυλίους ή περιφερειακούς πολέμους, σε περιοχές όπως η Μέση Ανατολή, η υποσαχάρια Αφρική και η Νότια Ασία, όπου μάλιστα (ιδιαίτερα για την πρώτη και την τρίτη περίπτωση) δεν μπορεί να αποκλειστεί η χρήση πυρηνικών όπλων. «Ένα πιο κατακερματισμένο διεθνές σύστημα αυξάνει τους κινδύνους» σύγκρουσης επισημαίνεται. «Επιπλέον, ο αυξανόμενος ανταγωνισμός για πόρους, η διάδοση θανατηφόρων τεχνολογιών και η διάχυση των περιφερειακών συγκρούσεων αυξάνουν την πιθανότητα διακρατικών συγκρούσεων» αναφέρει η έκθεση.
Δημοσιεύτηκε στο Helios Plus στις 5 Μαρτίου 2014
