Το παλαιότερο απολίθωμα που έχει βρεθεί είναι 100 εκατομμυρίων ετών και η μέλισσα της εποχής εκείνης είχε τα ίδια μορφολογικά χαρακτηριστικά με τη σημερινή αλλά με μέγεθος πολύ μικρότερο (ίσο με ενός κουνουπιού).
Η κοινωνία της μέλισσας χαρακτηρίζεται ως υπεροργανισμός. Έχει μία και μοναδική βασίλισσα σε συνολικά 60.000 κατοίκους της κυψέλης. Είναι εντυπωσιακά μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες, ζει περίπου 5 χρόνια (ενώ οι υπόλοιπες ζουν το πολύ 3 μήνες) και γεννά καθημερινά περίπου 2.500 αυγά. Ο κηφήνας έχει ως βασική αποστολή τη γονιμοποίηση της βασίλισσας. Οι κηφήνες είναι λίγοι σε αριθμό.
Μέλισσες, τα πιο πολύτιμα πλάσματα του πλανήτη μας
Αποτέλεσμα της γονιμοποίησης της βασίλισσας είναι οι «εργάτριες» μέλισσες οι οποίες αποτελούν το 95% του μελισσιού. Ταξιδεύουν καθημερινά 10-12 φορές έξω από την κυψέλη προκειμένου να συλλέξουν νέκταρ και γύρη. Σε κάθε τους έξοδο επισκέπτονται περίπου 300 άνθη και φέρνουν στην κυψέλη περίπου 0,03 γραμμάρια νέκταρ, το οποίο παραδίδουν σε άλλες εργάτριες μέλισσες οι οποίες με τη σειρά τους το αφυγράνουν και το αποθηκεύουν στα κελιά της κηρήθρας. Διατηρούν την κυψέλη καθαρή, αποστειρωμένη (χάρη στην πρόπολη, την οποία συνθέτουν οι ίδιες), ρυθμίζουν τη θερμοκρασία και την υγρασία ούτως ώστε να δημιουργήσουν τις ιδανικές συνθήκες για να μεγαλώσουν τα μωρά τους και να αποθηκεύσουν τα τρόφιμά τους.
Το εξάγωνο σχήμα της κηρήθρας εξυπηρετεί αφ’ ενός μεν τη μικρότερη κατανάλωση υλικού αφετέρου δε δίνει τη μέγιστη χωρητικότητα και σταθερότητα στο οικοδόμημα.
Μελισσοθεραπεία
Μελισσοθεραπεία σημαίνει θεραπεία αλλά και πρόληψη ασθενειών με τη χρήση προϊόντων της μέλισσας. Η πρώτη γραπτή μαρτυρία για τη χρήση των προϊόντων της μέλισσας για θεραπευτικούς σκοπούς είναι το 2.100 π. Χ. και αναφέρεται σε μία συνταγή γραμμένη με σφηνοειδή γραφή σε μια πήλινη πινακίδα των Σουμερίων που βρέθηκε στην κοιλάδα του Ευφράτη. Η συνταγή αφορά σε εξωτερική χρήση του μελιού και άλλων συστατικών για την αντιμετώπιση μόλυνσης.
Οι Αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν εκτός του μελιού, του κεριού και της πρόπολης, για θεραπευτικούς σκοπούς και το δηλητήριο της μέλισσας. Τα προϊόντα της μέλισσας προσφέρονται για τη θεραπεία περισσότερων από 500 συμπτωμάτων και ασθενειών.
Η χρήση των προϊόντων της μέλισσας στη λαϊκή ιατρική
Το μέλι, το κερί και η πρόπολη χρησιμοποιούνται σε διάφορες παθήσεις όπως για παράδειγμα πληγές, εγκαύματα, αρθρίτιδες, δερματικές παθήσεις, στοματίτιδες, κρυώματα, βήχα, στοματικές άφθες κ.ά.
Το μέλι αναφέρεται και ως θεραπευτικό μέσο στην οφθαλμολογία, τη δερματολογία, τη στοματολογία, τη γυναικολογία, την ωτορινολαρυγγολογία, την πνευμονολογίας κ.ά. Στις μέρες μας αναπτύσσονται και νέες χρήσεις του μελιού που βασίζονται στις αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές του.
Το μέλι χρησιμοποιείται για την πρόληψη της γαστρίτιδας και των γαστρικών ελκών κυρίως από ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (το μέλι θυμαριού εξοντώνει το σύνολο των αποικιών του).
Δρα έναντι βακτηριδίων όπως ο σταφυλόκοκκος, το κολοβακτηρίδιο, η κλεμπσιέλλα, η ψευδομονάδα καθώς και έναντι του μύκητα candida albicans. Επίσης έχει σημαντική αντιπολλαπλασιαστική δράση έναντι των Β16 καρκινικών κυτταρικών σειρών. Είναι γνωστή η ισχυρή αντιοξειδωτική δράση – κυρίως του μελιού από έλατο Βυτίνας και Καρπενησίου, του μελιού πεύκου Ευβοίας και του μελιού από πορτοκάλια Λακωνίας.
Πρόπολη
Η πρόπολη, μια ρητινώδης ύλη που παράγουν οι μέλισσες, χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο ως φάρμακο εδώ και πολλές χιλιετίες. Η σύνθεσή της περιλαμβάνει περισσότερο από 500 συστατικά. Διαθέτει υψηλή αντιμικροβιακή δράση. Εμφανίζει επίσης κυτταροτοξικότητα έναντι καρκινικών κυττάρων με ταυτόχρονη αδρανή δράση έναντι των φυσιολογικών.
Είναι γνωστή η χρήση της πρόπολης στην οδοντιατρική, την ωτορινολαρυγγολογία, την οφθαλμολογία, τα λοιμώδη νοσήματα, την πνευμονολογία, τις ασθένειες του πεπτικού συστήματος, τη γυναικολογία, τη δερματολογία κ.ά. Το κερί μελισσών είναι ένα είδος «μίνι» πρόπολης σε ό,τι αφορά τις θεραπευτικές του ιδιότητες με τα ίδια αλλά λιγότερο έντονα αποτελέσματα. Οι ιδιότητες του κεριού μελισσών περιλαμβάνουν: αντισηπτικές, μαλακτικές, αντιφλεγμονώδεις και μαλακτικές ιδιότητες.
Πρόπολη:: Ένα πανίσχυρο φυσικό αντιοβιοτικό
Ψωμί μελισσών
Το ψωμί μελισσών είναι ένα είδος προχωνευμένης γύρης που χρησιμοποιείται για τη σίτιση ολόκληρης της αποικίας και κυρίως των προνυμφών, των «παιδιών» δηλαδή των μελισσών. Είναι κατάλληλο για τα άτομα με μία ή περισσότερες παθήσεις, τα οποία δεν μπορούν να αφομοιώσουν τη «σκληρή» γύρη των μελισσών.
Βασιλικός Πολτός
Ο βασιλικός πολτός θεωρείται ως η τροφή που χαρίζει μακροζωία. Είναι άριστο θεραπευτικό μέσο για διάφορες παθήσεις και ένα από τα πιο ισχυρά αντιβιοτικά. Περιέχει τουλάχιστον 20 αμινοξέα (όλα απαραίτητα για την καλή λειτουργία του οργανισμού), πλήθος από ανόργανα στοιχεία, σάκχαρα, λιπίδια και πλήθος βιταμινών. Λειτουργεί ως φυσικό τονωτικό, ανανεώνει τις σωματικές και πνευματικές δυνάμεις, προστατεύει το συκώτι και αναζωογονεί τους γεννητικούς αδένες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι η βασίλισσα της κυψέλης είναι η μόνη μέλισσα που τρέφεται με βασιλικό πολτό και όχι μόνο έχει τη δυνατότητα να γεννά πολλά αυγά αλλά και η διάρκεια ζωής της φτάνει τα 5 χρόνια.
Πιο συγκεκριμένα ο βασιλικός πολτός έχει θετικά αποτελέσματα στις παρακάτω παθήσεις:
– δερματικές παθήσεις
– γαστρεντερικές διαταραχές
– σακχαρώδης διαβήτης
– κλιμακτηριακές ανωμαλίες
– σεξουαλικές δυσλειτουργίες
– οφθαλμολογικά προβλήματα
– καρδιαγγειακές παθήσεις
– καθυστέρηση στην ανάπτυξη
– υπερκόπωση
– ουρολοιμώξεις
– δυσκοιλιότητα
– αιμορροιδοπάθειες
– ρευματικά νοσήματα
– νοσήματα Κεντρικού νευρικού συστήματος.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στο ρόλο του βασιλικού πολτού στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος (λόγω της γ-γλοβουλίνης που περιέχει) αλλά και για την αντικαρκινική, μυκητοκτόνο και βακτηριοκτόνο δράση του (λόγω της ουσίας 10-υδροξυ-2-δεκανοικό οξύ που επίσης περιέχει).
Η χρήση των προϊόντων της μέλισσας στη σύγχρονη θεραπευτική καθώς και η συνεργαστική δράση αυτών μεταξύ τους αλλά και με άλλα φυσικά προϊόντα ανοίγει το δρόμο για μια άλλη αντιμετώπιση, μια αντιμετώπιση που στοχεύει στον άνθρωπο και όχι στην ασθένεια.
Βασίλειος Ι. Τσούτσος MD, MSc. Δημόσιας υγείας – Ειδικός Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος / Ομοιοπαθητική ιατρική
Εναλλακτική Δράση enallaktikidrasi.com