“Αυτό είναι το κάρμα μου” ισχυρίζονται πολλοί, θεωρώντας το υπεύθυνο για την καλή ή κακή τους τύχη στη ζωή, αποποιούμενοι ταυτόχρονα κάθε προσωπική ευθύνη. Ισχύει κάτι τέτοιο ή μήπως το λεγόμενο κάρμα είναι κάτι που ορίζουμε εμείς οι ίδιοι; Πολλοί , ακούγοντας την λέξη κάρμα , έχουν την αίσθηση ότι ταυτίζεται με (κάτι σαν) τιμωρία, χωρίς όμως να γνωρίζουν ακριβώς την σημασία της.
Πράγματι ο όρος κάρμα χρησιμοποιείται συχνά με μεγάλη προχειρότητα. Παρόλο που η έννοιά του διαφέρει κάπως ανάμεσα στις θρησκείες, αυτό που ουσιαστικά υποδηλώνει σε όλες είναι η έλλειψη προσωπικής δύναμης και ευθύνης.
Οι θρησκείες παίρνουν θέση
Στον Χριστιανισμό, η ευρύτερη έννοια που χρησιμοποιείται για τις “κακές πράξεις” είναι η αμαρτία, όπου ορίζει την εσκεμμένη ανυπακοή στο θέλημα του Θεού. Το κάρμα στη συγκεκριμένη περίπτωση προχωρά ένα βήμα παραπέρα ορίζοντας τον άνθρωπο υπεύθυνο για την καλή ή κακή του τύχη. Με τις καλές πράξεις θα έχει κανείς καλό κάρμα, με τις κακές το αντίθετο.
Κατά τον Ινδουισμό και τον Βουδισμό, το κάρμα αναφέρεται στην έννοια του νόμου της σχέσεως μεταξύ αιτίας και αποτελέσματος προσδιορίζοντας ότι κάθε πράξη είναι αποτέλεσμα αιτίας του παρελθόντος και συγχρόνως αιτία άλλων πράξεων που θα ακολουθήσουν στο μέλλον.
Έτσι ο νόμος του κάρμα ταυτίζεται με τον νόμο της αιτιότητας, της αναπόφευκτης δηλαδή σχέσεως αιτίου και αιτιατού, ο νόμος της δράσης και της αντίδρασης, που ακολουθούν την εφαρμογή του σε κάθε εκδήλωση της ζωής με συνέπεια να διαμορφώνεται ανάλογα απ΄ αυτό το ίδιο το κάρμα.
Σύμφωνα με τη δοξασία αυτή, το κάρμα ακολουθεί τον άνθρωπο κατά τις επίγειες ενσαρκώσεις του, τις συνθήκες των οποίων και προσδιορίζει. Έτσι, όσο ο άνθρωπος εξελίσσεται τόσο λιγότερο εξαρτάται από τα δεσμά του κάρμα, με συνέπεια να καταστεί ο ίδιος συνειδητός δημιουργός των συνθηκών της ζωής του.
Τι είναι τελικά το κάρμα;
Κάρμα δεν είναι κάποια μορφή θεϊκής τιμωρίας, όπως λαθεμένα πολλοί νομίζουν, σύμφωνα με την Judith Johnson, συγγραφέα, εκπαιδευτικό και επικεφαλής των διαθρησκευτικών σεμιναρίων στο Πανεπιστήμιο του Pittsburgh, αλλά αποτελεί μια “δράση”. Είναι η ίδια η δύναμη των πράξεων και των σκέψεών μας, η απόρροιά τους.
Όπως η πέτρα που πετάμε στη θάλασσα προκαλεί κυκλάκια στο νερό, έτσι δημιουργούμε το κάρμα μας. Η δράση δημιουργεί δηλαδή μια αντίδραση.
“Η βαρύτητα αποτελεί έναν φυσικό νόμο. Με τον ίδιο τρόπο το κάρμα αποτελεί έναν πνευματικό. Είμαστε υπεύθυνοι για τις πράξεις μας και πιο συγκεκριμένα για την πρόθεση των ενεργειών μας”, τονίζει η Judith Johnson.
Η ίδια φέρνει την εξής παρομοίωση: Όπως η ποιότητα των σπόρων μας θα καθορίσει την ποιότητα προς συγκομιδή, έτσι και μέσα από το κάρμα μας θα αποκομίσουμε ό,τι εμείς έχουμε φυτέψει, σε πνευματικό επίπεδο. Με τις σκέψεις και τις συμπεριφορές μας, σπέρνουμε τους σπόρους που συλλέγονται αργότερα, αναφερόμενη ουσιαστικά στο ρητό της Βίβλου “Όπως θα σπείρεις, έτσι θα θερίσεις”.
“Αν ασπαστούμε την άποψη ότι ο κόσμος αυτός είναι κατά τρόπον τινά ένα σχολείο και εμείς, ως ψυχές, ήρθαμε εδώ να μάθουμε, τότε θα εκτιμήσουμε τον ορισμό του κάρμα ως ένα μέσο ώστε να προσαρμόσουμε τα μαθήματα που πήραμε από αυτό στις προσωπικές μας ανάγκες”, καταλήγει τονίζοντας ότι έτσι θα γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας.
Αποφθέγματα για το κάρμα
– Υπάρχουν τα κύματα, υπάρχει ο άνεμος. Θεατές και αθέατες δυνάμεις. Όλοι στη ζωή μας έχουμε τα ίδια στοιχεία στη ζωή μας: Τα ορατά, τα αόρατα, το κάρμα και την ελεύθερη βούληση. (φράση από τον κινέζικο βουδισμό)
– Οι άνθρωποι δεν τιμωρούνται για τις αμαρτίες τους. Οι αμαρτίες τιμωρούν τους ανθρώπους. (Elbert Hubbard Αμερικανός συγγραφέας)
– Οι σκέψεις οδηγούν στους σκοπούς. Οι σκοποί προχωρούν στη δράση. Οι δράσεις διαμορφώνουν τις συνήθειες. Οι συνήθειες διαμορφώνουν τον χαρακτήρα. Ο χαρακτήρας μας καθορίζει τη μοίρα μας. (Tryon Edwards, Αμερικανός θεολόγος)
– Όπως βαρύτητα, το κάρμα είναι τόσο βασικό που συχνά δεν το παρατηρούμε καν. (Sakyong Mipham, δάσκαλος θιβετιανού βουδισμού)
